Wij, de mensen van Dreamocracy, geloven dat de democratie op een keerpunt staat en dat overheden, burgers en belanghebbenden bij het overheidsbeleid steeds meer de kunst van collectieve intelligentie moeten beheersen om de toekomst van de democratie veilig te stellen.
Collectieve intelligentie is het potentieel dat groepen hebben om problemen beter op te lossen door authentieke samenwerking. Democratie, dankzij haar vermogen om meer gelijkheid, rechtvaardigheid en vrijheid te bevorderen, zou betere omstandigheden dan andere vormen van bestuur moeten bieden voor het ontstaan van collectieve oplossingen. Als mensen echter niet zien dat publieke uitdagingen op de juiste manier worden aangepakt, dat besluitvormingsprocessen eerlijk zijn, dat hun aspiraties, behoeften en angsten worden erkend en dat de kwaliteit van hun leven verbetert, zullen steeds meer mensen de democratie de rug toekeren.
Het is dus dringend noodzakelijk dat burgers, overheidsambtenaren en belanghebbenden leren om collectieve intelligentie en zelfs creativiteit – het vermogen om originele en bruikbare oplossingen te produceren – doelgericht te mobiliseren tegenover steeds complexere uitdagingen, agressieve concurrentie van onliberale regimes en nu individuele vrijheden ernstig worden beknot sinds de Covid-19 pandemie.
Op basis van onze ervaring, kennis en onderzoek vinden wij daarom dat de staat de volgende vier principes centraal moet stellen.
- De toekomst van de democratie ligt in het op de juiste manier stimuleren van collectieve intelligentie om openbare problemen op te lossen
Een van de eerste slogans van de democratie was “Geen belasting zonder vertegenwoordiging”. Met wijdverspreide educatie en informatie kwamen er nieuwe eisen: geen vertegenwoordiging zonder participatie. We hebben geleerd dat er geen participatie is zonder goede beraadslaging en, op zijn beurt, geen kwaliteitsvolle beraadslaging door burgers zonder aanzienlijke inzet. Nu moeten overheden verder gaan en ervoor zorgen dat het mobiliseren van collectieve intelligentie centraal staat in hun missie, ten dienste van de samenleving en doorheen de beleidscyclus. De staat moet een katalysator worden voor sociale innovatie.
- Collectieve intelligentie vereist diverse expertise
Een sleutelfactor voor het ontstaan van collectieve intelligentie is het vermogen om meer uiteenlopende expertise aan te boren, zowel binnen de gelederen van overheidsfunctionarissen als daarbuiten. In dit verband kan burgerparticipatie, mits goed opgezet, een belangrijke stimulans zijn. Collectieve intelligentie mag echter niet worden gereduceerd tot “burgers vragen wat ze denken” in de marge van verder ongewijzigde instellingen. Het is tijd om de staat opnieuw vorm te geven zodat hij collectieve intelligentie, creativiteit en innovatie bevordert door de gevoelens, inzichten en ideeën van alle soorten belanghebbenden aan te boren, of het nu gaat om “gewone burgers”, vertegenwoordigers van belangengroepen, technische experts, partijleden, wetenschappers of anderen, met inbegrip van politici en overheidsinstanties.
- Het aanboren van diverse inputs vereist een verrijkte set vaardigheden, ook met behulp van nieuwe technologieën
We moeten onze collectieve denkvaardigheden organiseren om de volledige complexiteit van de uitdagingen waar we voor staan aan te pakken, inclusief de uitdagingen op lange termijn. Dit begint met het leren bevorderen van “generatieve dialogen”, en het betekent ook het beter verzamelen van gegevens, het aftasten van de toekomst, het begrijpen van dynamische systemen, het signaleren en ontwikkelen van innovaties, het experimenteren, evalueren en repliceren van oplossingen op verschillende bestuursniveaus, het organiseren van het geheugen van de overheid, en in het algemeen het ontwikkelen van de infrastructuren, systemen en opleidingscurricula die ambtenaren in staat zullen stellen om meerdere soorten inzichten, modellen en kennis te gebruiken, in vraag te stellen en te synthetiseren. Civic-, gov-, pol-tech, kunstmatige intelligentie kunnen hierbij helpen, voortbouwend op de principes van open overheid en gericht op Europese soevereiniteit en datanutraliteit.
- Een collectief intelligente democratie zal meer empathie tonen
Empathie is het vermogen om te voelen en te zien vanuit het perspectief van een andere persoon of natie. Dit is een belangrijke vereiste voor collectieve intelligentie in een complexe, onderling afhankelijke wereld. Verrijkt met compassie is het ook essentieel als we burgers doelgericht willen motiveren om zich in te zetten voor publieke zaken en te innoveren door te luisteren naar hun diepe waarden.
Het nastreven van deze vier principes zal niet concurreren met representatieve regeringsvormen. Het kan ons juist in staat stellen om de democratie te verrijken en haar vermogen om te innoveren te vergroten. Wij, leden van het Dreamocracy team, willen bijdragen aan dit doel en een ruimte zijn die democratische innovatie katalyseert.
