Verschenen in het rapport “The future of digital democracy – A series of conversations with expert thought-leaders from politics, GovTech and Civic Tech on the democracy of tomorrow” gepubliceerd door CitizenLab.
C – “Hoe past de huidige behoefte aan burgerparticipatie in de voortdurende institutionele crisis en het afnemende vertrouwen?”
SB – “Zoals Jeremy Heimans uitlegt in ‘Oude macht, nieuwe macht’, is onze relatie tot macht veranderd, zijn de traditionele machtsmechanismen veranderd en ontstaan er nieuwe, flexibelere en meer op samenwerking gebaseerde vormen van macht.
De traditionele machtsmechanismen zijn veranderd en er ontstaan nieuwe, flexibelere en meer op samenwerking gebaseerde vormen van macht. De protesten die we vandaag de dag zien (van de Gilets Jaunes [Gele hesjes] tot klimaatmarsen) en de opkomst van nieuwe politieke bewegingen laten zien dat er geloof is in politieke actie, ondanks een ontevredenheid over traditionele vormen van politieke betrokkenheid. Het huidige wantrouwen tegenover de traditionele politieke systemen moet niet worden verward met een gebrek aan geloof in politieke actie. Er is misschien een negatieve kijk op politieke actoren, maar er is nog steeds bereidheid om collectieve actie te ondernemen. Kortom, er is een sterke vraag naar een nieuwe vorm van burgerbetrokkenheid.”
C – “Waar komt volgens u deze negatieve perceptie van politieke actoren vandaan?”
SB – “Een essentieel onderdeel van deze kwestie is dat traditionele politieke belanghebbenden hebben gefaald in de ogen van de burgers. Een van de eerste elementen van vertrouwen is ‘output legitimacy’, legitimiteit door resultaten. Na jaren geweldige dingen te hebben beloofd, maar deze resultaten niet te hebben geleverd, hebben gekozen functionarissen burgers teleurgesteld en scepsis gekweekt.
Een andere kwestie die de ontevredenheid over de politiek kan verklaren, is de wens van burgers om op een andere manier gehoord en betrokken te worden. Burgers hebben het gevoel dat verkozen vertegenwoordigers en politieke instellingen hun behoeften niet goed begrijpen en zouden graag betrokken worden bij de besluitvorming – ze hebben een deskundig begrip van de problemen waarmee ze geconfronteerd worden en zouden graag oplossingen aandragen. Het politieke proces zou aan legitimiteit winnen door de besluitvorming open te stellen buiten de besloten kring van politici en lobby’s.
Tot slot, terwijl vertrouwen en legitimiteit voor de hand liggende antwoorden zijn op deze legitimiteitscrisis, vergeten we vaak een derde, essentieel aspect: het uiten van emoties. Of ze nu positief zijn (aspiraties, hoop, de wens om solidariteit te tonen…) of negatief (dan speel je populistische partijen in de kaart die angsten of frustraties instrumentaliseren), emoties zijn essentieel in de politiek. De privésector heeft dit duidelijk begrepen en speelt in op emoties door betekenis te geven aan consumentisme. Deze zoektocht naar betekenis, visie en waarden is een van de belangrijkste redenen voor het succes van de Gilets Jaunes-beweging. Tijdens de protesten kwamen mensen samen in de straten en op de rotondes. creëerden sociale banden en erkenden gedeelde verlangens. Op een ander vlak toont de groeiende betrokkenheid van burgers bij lokale acties of ngo’s ook een zoektocht naar betekenis en motivatie.”
Lees het volledige CitizenLab interview hier
Lees het volledige CitizenLab rapport hier.
